با ساز کالیمبا بیشتر آشنا شویم

ساز کالیمبا چیست؟

ساز کالیمبا، از آلات موسیقی اصیل قاره افریقا است که به نام پیانوی آفریقایی نیز شناخته شده است. بر اساس بررسی مورخان و باستان شناسان قدمت این ساز به سه هزار سال پیش می رسد. آفریقا مهد سازهای بومی و محلی بسیاری است که امروزه بسیاری از آن‌ها برای مردم سایر نقاط نیز شناخته شده است. کالیمبا بیشتر در شمال شرق آفریقا و کشورهایی چون کنگو و زیمبابوه دیده می شود.
موسیقی فلکلور یا موسیقی بومی مناطق مختلف در کشورهای مختلف با آلات موسیقی بومی، زائیده ذوق و قریحه مردمان آن منطقه، نواخته می‌شود. به همین دلیل، مدل‌های متفاوتی از ساز کالیمبا در سراسر آفریقا یافت می‌شود که متناسب با آداب و رسوم و شرایط مردم هر منطقه، با تنوع در شیوه ساخت و تنوع اسم همراه هستند.

در زمان های گذشته به جای تیغه های فلزی از نی بامبو برای تولید صدا استفاده می شد. در آفریقا افسانه های جالبی در مورد ساز  کالیمبا وجود داشته است. در زیمباوه به آن کانوکوبلا می‌گویند و بین ۷ تا ۱۲ کلید دارد. عموما” ساز کالیمبا در مراسم آئینی نواخته می‌شود. این ساز در برخی کشورهای انگلیسی زبان، به نام thumb piano یا پیانوی انگشت شصتی و در جزایر کارائیب، به نام اِمبی‌یرا  معروف است.  توسط هیو تریسی موسیقیدان انگلیسی به جهان معرفی شد. کلمه کالیمبا در زبان های محلی آفریقایی به معنی موسیقی ساده است.
در اوایل قرن بیستم یک کارشناس موسیقی انگلیسی بنام  حین سفر به روستا‌های آفریقا با این ساز آشنا شد. اولین بار این ساز در سال ۱۹۶۰ توسط یک کمپانی اسباب بازی در ایالت نیوجرسی آمریکا عرضه شده و اندک اندک کالیمبا در سراسر جهان شناخته شد.

برای مشاهده ساز کالیمبا و قیمت آن کلیک کنید. در ادامه این مطلب در وبلاگ ملودینگ قصد داریم شما را با رنگ صدا، ساختار و نحوه کوک کالیمبا آشنا کنیم.

 

 ساختار ساز کالیمبا

ساز کالیمبا از خانواده‌ سازهای تیغه ‌ای خود صدا است. کالیمبا اساسا یک ساز مدرن است که دارای جعبه با کلیدها یا زبانه ها ، زخمه های فلزی است که در یک یا احیانا” در دو ردیف به قسمت بالایی ساز متصل شده است. این زبانه های فلزی دارای طول های مختلفی هستند تا بتوانند انواع صدای نت های مختلف را تولید کنند. درواقع طول انتهای مرتعش این زبانه ها تعیین کننده نوع صدایی است که تولید می شود. کلید های کوتاه تر با سرعت بیشتر مرتعش می شوند و نت های زیر را تولید می کنند و زبانه های بلندتر با سرعت کمتری مرتعش شده و باعث ایجاد نت های بم تر خواهند شد. در بعضی از مدل ها در این ساز از آهنربا برای تقویت صدا استفاده می‌ شود و قطعات کوچک آهنربا داخل جعبه نصب می ‌شوند.

کالیمبا در سه جنس چوبی ، شیشه ای و لمینت تولید می شود. ابعاد حدودی ساز کالیمبا به شرح زیر است:

طول آن ۱۸ سانتیمتر، عرض ۱۳ سانتیمتر و ارتفاع آن ۳ سانتیمتر است. و وزن آن در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم است. البته این ابعاد و وزن نسبت به شکل و جنس کالیمبا متفاوت است. بسته ‌بندی کالیمبا بدین صورت است که وقتی آن را باز می ‌کنید، برچسب‌ های رنگی ای را مشاهده خواهید کرد که باید روی تیغه ‌ها چسبانده شوند. همچنین درون جعبه چکش کوک کالیمبا نیز موجود است.

 

برچسب‌های نت ساز کالیمبا

نواختن ساز کالیمبا آسان است. روی تیغه‌های فلزی ساز که حکم کلاویه‌های پیانو را هنگام نواختن دارند، برای شناسایی نت‌ها، برچسب‌های نت را می‌چسبانند که موجب سهولت و سرعت نواختن می‌شود. البته بسیاری از تیغه های موجود در بازار دارای نت حکاکی شده هستند که دیگر نیازی به چسباندن این برچسب ها روی ساز کالیمبا نیست.

در ادامه حروف انگلیسی که از هفت نت موسیقی نمایندگی می‌کنند و روی برچسب‌ها نوشته شده‌اند را می‌بینید:

دو C/ ر D/ می E/ فا F/ سل G/ لا A/ سی B

 

نکات مهمی که هنگام خرید کالیمبا باید بدانیم

 

اندازه ساز

اولین نکته در خصوص خرید کالیمبا توجه به اندازه و ابعاد محصول است. بطور کلی یک ساز کالیمبا از طول ۱۸، عرض ۱۳ و همچنین ارتفاعی ۳ سانتی متری برخوردار است. البته همانطور که گفتیم ساز کالیمبا به دلیل فانتزی بودن در شکل های مختلفی همچون اشکال حیوانانات نیز عرضه می شود.

 

وزن ساز کالیمبا

ساز کالیمبا عموما” وزنی بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم دارد. البته در بازار ، می توان با کالیمباهایی را یافت که از وزنی کمتر و یا بیشتر از مقدار استاندارد گفته شده نیز برخوردارند. نکته مهم این است که برای نواختن و لذت بردن از این ساز، باید آن را با دستان خود بنوازید و به همین دلیل بهتر است ساز مورد نظرتان از وزن مناسبی برخوردار باشد.

جنس بدنه کالیمبا

فاکتور مهم دیگر مربوط به جنس بدنه این ساز تیغه ای است که یا از جنس چوب درختانی همچون افرا ، گردو یا توت است و یا بصورت ترکیبی از فلز و شیشه و لمینت می باشد. قبل از خرید ساز مورد نظر را امتحان نمایید و ببینید صدای برآمده به دلتان می نشیند یا نه.

 تعداد تیغه های کالیمبا

تعداد تیغه ها یکی از مهمترین فاکتورهای خرید ساز کالیمبا است. بسته به مدل انتخابی شما ، کالیمبا می تواند دارای هفت ، دوازده ، شانزده و یا هفده تیغه داشته باشد. هرچه قدر تعداد تیغه ها بیشتر باشد ها بیانگر سطح مهارت نوازندگی شما با ساز است. توصیه ما این است که اگر نوازنده ای تازه کار و مبتدی هستید، حتما از سازی با تیغه های کمتر استفاده نمایید.

چکش کوک و نحوه انجام

برای کوک کردن ساز کالیمبا از یک چکش کوچک فلزی استفاده می شود. به کمک این چکش و وارد کردن ضرباتی نرم و آرام به قسمت های انتهایی و ابتدایی تیغه ها و جا به جا کردن اندک آنان بر روی صفحه، می توان صدای ساز را بم و یا زیر کرد. ضربه ابتدای تیغه ها صدای خروجی از ساز را بم و به انتهای تیغه ها، زیر می کند. باید توجه داشت که به دلیل ظریف بودن این ساز مرتبا” از کوک خارج می شود و شما نیازمند کوک کردن مجدد آن هستید.

قیمت ساز کالیمبا

تمامی نکات ذکر شده در بالا بر روی قیمت این مدل از سازهای باستانی تاثیر گذار است؛ بنابراین شما باید با در نظر داشتن میزان بودجه و همچنین علاقه تان به داشتن یک ساز این چنینی اقدام به خرید آن نمایید. توجه داشته باشید که ساز کالیمبا به دلیل ظرافت و فانتزی بودن سازی جالب و دوست داشتنی برای دادن کادو است. البته این ساز برای کودکان زیر هشت سال توصیه نمی شود.

آموزش کالیمبا

آموزش ساز کالیمبا بسیار ساده است و هر فردی با هر شرایط و سنی می تواند براحتی آن را یاد بگیرد. بسیاری از هنرجویان از ما می پرسند که من سابقه نواختن و آموزش موسیقی ندارم. آیا این ساز مناسب من است؟ مهم نیست که شما پیش از این هرگز سازی ننواخته اید یا نمی دانید چگونه موسیقی بخوانید، آموزش کالیمبا یک نقطه شروع عالی برای نوآموزان موسیقی است. یادگیری این ساز نیاز به تمرکز و تمرین با انگشتان دست دارد.

در آموزش کالیمبا عموما از ردیف چیدمانی معمولی استفاده می شود که در آن نت C (دو) در مرکز قرار گرفته و سایر نت ها به تناوب در چپ و راست این نت قرار گرفته اند و چیدمانی مشابه ترکیب زیر را می سازند.

D B G E C A F D C E G B D F A C E

پیشنهاد می کنیم برای آموزش از آپارات یا یوتیوب استفاده نمایید. البته ما کتاب آموزش کالیمبا رو هم آوردیم که می توانید از بخش آموزش و کتاب آن را تهیه نمایید . ملودینگ با توجه به نیاز شما ، دو نوع کالیمبا با دو جنس چوبی و لمینت را عرضه کرده است. شما میتوانید از این بخش برای خرید ساز کالیمبا اقدام بفرمایید.